عفاف در احکام عبادی

نویسندگان

  • محمد اسحاقی استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

یکی از مهمترین اصول و فضایلی که در آموزه‌های دینی مورد تأکید قرار گرفته، اصل عفت و پاکدامنی است. در احکام اسلامی علاوه بر اینکه دستورات اکیدی برای رعایت عفاف وجود دارد و با ناقضان و حریم شکنان آن برخورد می‌شود، نسبت سایر احکام نیز با عفاف تبیین شده است؛ به گونه‌ای که انجام احکام، متضمن رعایت و تحکیم عفاف در بعد فردی و اجتماعی می‌شود. در بررسی‌های انجام شده، ضمن تبیین مبانی عفاف و آثار و پیامدهای آن، احکام گوناگون عبادی که متضمن عفاف بوده‌اند، شناسایی و تبییین و تشریح شد. نسبت عفاف با احکام شرعی، از سه صورت بشرط‌لا، لابشرط و بشرط‌شیء خارج نیست. با تتبع در ابواب گوناگون فقهی و احکام مختلف شرعی بویژه عبادی، در موضوعات مختلف مانند: طهارت، نماز، حج، نکاح، طلاق و حدود و...، موردی از بشرط‌لا و یا عدم عفاف یافت نشد. از طرف دیگر مصادیق متعددی از جلوه‌های عفاف در ابواب مختلف فقهی از جمله عبادی یافت می­شوند، به گونه‌ای که رعایت اصل عفاف در آنها اخذ شده است و غالباً این موارد را می­توان در احکامی که بین زن و مرد تفاوت وجود دارد، یافت. در برخی از احکام شرعی هم هر چند جلوه‌ای از عفاف در آنها دیده نمی شود، ولی به معنای عدم ضرورت عفاف در آنها نیست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بی‌اعتنایی به احکام و شعایر عبادی: اتهامی علیه مایستر اکهارت

مایستر اکهارت از عرفای نام‌آشنای مسیحی است که در معرض سوءظن مرجعیت دینی زمانش قرار گرفت و برخی از باورهایش بدعت‌آمیز خوانده شدند. مقاله حاضر به یکی از مهم‌ترین عناوین اتهامات اکهارت که عبارت است از بی‌توجهی به ارزش و اعتبار اعمال و شعایر ظاهری و نادیده گرفتن آنها و مطرح کردن تعریفی متفاوت از سنت مسیحی درباره مفاهیمی چون گناه، کفر، دعا، تقدیس خداوند، محبت به همسایه و ... می‌پردازد؛ عنوانی که از ...

متن کامل

بی اعتنایی به احکام و شعایر عبادی: اتهامی علیه مایستر اکهارت

مایستر اکهارت از عرفای نام آشنای مسیحی است که در معرض سوءظن مرجعیت دینی زمانش قرار گرفت و برخی از باورهایش بدعت آمیز خوانده شدند. مقاله حاضر به یکی از مهم ترین عناوین اتهامات اکهارت که عبارت است از بی توجهی به ارزش و اعتبار اعمال و شعایر ظاهری و نادیده گرفتن آنها و مطرح کردن تعریفی متفاوت از سنت مسیحی درباره مفاهیمی چون گناه، کفر، دعا، تقدیس خداوند، محبت به همسایه و ... می پردازد؛ عنوانی که از ...

متن کامل

جلوه‌های نوآوری در شعر عدی بن‌زید عبادی

چکیده عدی‌بن زید عبادی از شاعران مسیحی در عصر جاهلی است. وی نویسنده و سفیر دربار ساسانی بوده و از آغاز نوجوانی به هر دو زبان فارسی و عربی تسلط کامل داشت. شاعر در مضامین مشهور شعر جاهلی شعر نسروده است. مدح و رثا در دیوان او موجود نیست و فخر و هجا منحصر در چند بیت است. وی برای اولین بار، خمر را به عنوان فن مستقل به کار برده و در این زمینه، شاعرانی مثل اعشی و اخطل از او پیروی کرده­اند و نیز در ش...

متن کامل

بررسی فقهی ماهیت اختلاف زن و مرد در احکام عبادی (طهارت و صلوه)

مسأله زن و مرد واختلافات بین آنها از جمله مسایلی است که، همیشه مطرح و مورد ایراد و بهانه مغرضان بوده است،به طوری که اگر مبانی این اختلافات تبیین نگردد ،دین اسلام متهم به مرد سالاری همراه با بار معنایی منفی و تبعیض بین زن ومرد از منظری نا عادلانه می شود که افراد ناآگاه نیز ممکن است تحت تأثیر القائات مسموم واقع شوند. در این تحقیق، موارد اختلاف زن و مرد در احکام عبادی - طهارت و نماز- همراه با مبان...

15 صفحه اول

رابطه حجاب و عفاف

اهمیت وکارکردهای مثبت و منفی غریزه حنسی آن را به عنوان یکی از کانونی ترین مباحث دردانش های مختلف درآورده است،یکی ازمسایلی که در این زمینه به صورت مستقل واکاوی نشده رابطه و عرصه های پیوست حجاب و عفاف است که این نوشتار بدان پرداخته است. تبیین مفاهیم وتعریف حجاب و عفاف بررسی دیدگاه ها و نگره های افراطی تفریطی و اعتدالی اسلامی درباره غریزه جنسی بحث ها و مطالب درآمدی این نوشتار را صورت می دهد.  بررس...

متن کامل

کارکردهای اصل عفاف در حقوق خانواده

عفاف به معنای پاک‌دامنی، فقط یک اصل اخلاقی نیست، بلکه آثار فقهی متعددی بر آن بار می‌شود. در یک تقسیم کلی، کارکردهای اصل عفاف در فقه و حقوق خانواده به «ایجابی» و «سلبی» تقسیم می‌گردد. در کارکرد ایجابی، عفاف می‌تواند نکاح را واجب کند. همچنین می‌تواند پاسخ‌گویی به مطالبات جنسی همسر را بر شوهر واجب گرداند. در کارکرد سلبی، عفاف می‌تواند مقتضی گسست زوجیت و انحلال نکاح گردد. هرچند درباره بعضی فروعات م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 51  شماره 2

صفحات  273- 291

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023